طلاق رجعی
طلاق رِجعی ، طلاقی است که مرد می‌تواند در زمان عده، به زنی که طلاق داده، رجوع کند؛ یعنی بدون آنکه صیغه عقد خوانده شود، او را دوباره همسر خود کند. در طلاق رجعی، رجوع، مختص زمان عده است و به دو روش می‌تواند انجام شود: نخست اینکه مرد سخنی بگوید که بیانگر این باشد که زوجه را دوباره همسر خود قرار داده است؛ دوم آنکه عملی انجام دهد که از آن، رجوع به همسرش فهمیده شود؛ مانند بوسیدن و آمیزش با زوجه.
مقصود از طلاق رجعی چیست
بر اساس ماده 1148 قانون مدنی ، طلاق رجعی تعریف شده است . بر اساس این ماده : در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع است. بدین ترتیب در تعریف طلاق رجعی می توان گفت که طلاق رجعی طلاقی است. که پس از آن زن باید عده طلاق نگاه دارد و در طول این مدت رجوع مرد از طلاق ممکن است.
در پاسخ به این سوال که چرا طلاق رجعی نامگذاری شده است. می توان گفت به دلیل حقی که برای مرد در خصوص رجوع از طلاق پیش بینی شده است. این نوع طلاق را رجعی می گویند. بر اساس ماده 1148 طلاق در صورتی رجعی است که دو وصف زیر را به صورت همزمان داشته باشد:
- بعد از طلاق زن باید عدّه طلاق نگه دارد و نتواند بلافاصله بعد از طلاق دوباره به ازدواج مرد دیگری در آید . بنابراین ، طلاقی که عده ندارد مانند طلاق پیش از رابطه زناشویی طلاق خانم های دوشیزه در دوران عقد و طلاق خانم های یائسه را نمی توان طلاق رجعی محسوب کرد. بلکه طلاق بائن هستند.
- در زمان عده بتوان از طلاق رجوع کرد و بدون اینکه نیاز به عقد ازدواج دیگری باشد. زندگی مشترک را ادامه داد . پس مواردی که زن نیاز به نگه داشتن عده طلاق داشته باشد. ولی رجوع از طلاق به لحاظ قانونی امکانپذیر نباشد را نمی توان جزء طلاق های رجعی محسوب کرد. مانند طلاق برای بار سوم و طلاق خُلع
شیوه ی رجوع
رجوع از طلاق به وسیله ی مرد اتفاق می افتد. و جزء اعمال حقوقی است. که باید به وسیله ای اعلام شود. برای تحقق رجوع نیازی نیست که حتما این قصد به زن اعلان شود. بنابراین اگر مردی بدون اطلاع همسر سابق خود از طلاق رجوع کرده و این قصد را اعلام کند. کافیست تا از همان زمان دوباره پیوند زناشویی آغاز شود.
با این وجود چون زن در اثررجوع مرد از طلاق دوباره تکالیفی در زندگی زناشویی خود پیدا می کند.باید پذیرفت که زن تنها از تاریخ آگاه شدن از رجوع مرد مکلف به رعایت وظایف زناشویی در برابر مرد است.
مرد در زمان عدهٔ طلاق رِجعی به دو روش می تواند رجوع کند. نخست اینکه سخنی بگوید که بیانگر این باشد که زوجه را دوباره همسر خود قرار داده است مانند گفتن دوستت دارم. دوم آنکه عملی انجام دهد که از آن، رجوع به همسرش فهمیده شود. مانند بوسیدن وآمیزش با زوجه.
طلاق رجعی در مورد زنی است كه شرایط طلاق بائن از قبیل صغیره بودن یائسه بودن و طلاق قبل از نزدیكی و سه طلاق و نه طلاقه بودن را نداشته باشد و همینطور طلاق از نوع طلاق خلع و مبارات نباشد.
شرایط رجوع در طلاق رجعی
رجوع از طلاق در قانون و شرع با شرایطی پیش بینی شده است. از جمله شرایط رجوع از طلاق رجعی این است که:
اولا رجوع از طلاق به خواست و اراده مرد صورت می پذیرد و در این میان خواسته زن موثر نمی باشد.
دوما رجوع از طلاق با هر گفتار یا عملی که نشانگر قصد رجوع از طلاق باشد. انجام می شود. مانند اینکه مرد کلامی محبت آمیز نسبت به همسر به کار ببرد که نشانگر قصد او بر ادامه زندگی باشد. یا همسر را لمس کرده و بگوید که قصد جوع از طلاق را دارد.
سوما اینکه رجوع از طلاق صرفا در طول مدت زمان عده طلاق رجعی امکانپذیر است. لذا اگر زن و مرد بعد از پایان مدت عده طلاق رجعی بخواهند با هم زندگی کنند. چون مدت عده به پایان رسیده است مجددا باید ازدواج کنند.
نهایتا این که رجوع از طلاق نیازمند خواندن مجدد عقد نکاح نیست. بلکه همانگونه گفتیم با هر لفظ یا عملی رجوع از طلاق محقق می شود. اما بر اساس قانون رجوع از طلاق بایستی حتما به ثبت برسد. قانونگذار مردان را موظف کرده است که ظرف یک ماه از تاریخ رجوع اقدام به ثبت آن نمایند. در غیر این صورت ممکن است به علت عدم ثبت رجوع از طلاق مجازات شوند.
آثار طلاق رجعی چیست
طلاق رجعی در ماده 1148 قانون مدنی تعریف شده است. بر اساس این ماده: در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع وجود دارد. بدین ترتیب مرد می تواند در مدتی که بعنوان عده طلاق در نظر گرفته شده است از این طلاق پشیمان شود و دوباره به زندگی مشترک با همسرش برگردد. بدون اینکه این امر نیازمند عقد جداگانه ای باشد . همین که مرد قصد این امر را داشته باشد که به زندگی با همسرش ادامه بدهد می تواند این کار را انجام بدهد.
رجعی بودن طلاق سبب بوجود آمدن آثاری در مدت عده می شود. چرا که زن کماکان در حکم زوجه مرد است. لذا مطابق آنچه که در فقه گفته شده است ، زن می تواند در منزل شوهر سکونت کند. حق برخورداری از نفقه داشته و در صورت فوت شوهرش از وی ارث می برد.
مواردی از آثار متارکه به صورت رجعی:
- انحلال نکاح در این نوع طلاق، زمانی صورت می گیرد که عده گذشته باشد و زوج رجوع نکرده باشد.
- در مدت عده ی این طلاق زن و شوهر نمی توانند نکاح مجدد بکنند.
- زن مستحق دریافت نفقه است، در واقع زوجه هنوز همسر زوج در نظر گرفته می شود و به این دلیل است که نفقه بر مرد واجب است.
- هریک از زوجین که در مدت عده بمیرد دیگری ارث از او می برد.
- شوهر نمی تواند تا پایان عده با خواهرِ زن مطلقه خود ازدواج کند.
- در این طلاق زن باید عده ی شوهر سابق خود را نگه دارد.
- زوجه اجازه ی ترک منزل بدون اذن زوج را ندارد.
حقوق و تکالیف زوجه بر مطلقه رجعیه به همراه طلاق رجعی
هم در روایات و هم در متون فقهی، آثار زوجه بر مطلقه رجعیه در مدت عده مترتب شده است. از جمله این حقوق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- در صورت فوت یکی از زوجین، طرف مقابل از او ارث میبرد.
- زوجه مستحق دریافت نفقه است.
- در صورت فوت یکی از زوجین، امکان غسل دادن او توسط طرف دیگر وجود دارد.
- زکات فطره مطلقه رجعیه برعهده شوهر می‌باشد.
- هزینه کفن مطلقه رجعیه برعهده شوهر است.
- نزدیکی شوهر در مدت عده به مطلقه رجعیه رجوع محسوب می‌شود؛ حتی اگر شوهر قصد رجوع نداشته باشد.
- خواستگاری از مطلقه رجعیه چه به صراحت و چه به اشاره جایز نیست.
- در صورت زنای هریک، زنای آنها محصنه است و با اجتماع شرایط رجم می‌شوند.
- قسم یاد کردن مبنی بر ترک روابط زناشویی برای مطلقه رجعیه صحیح است.
- تا زمانی که مطلقه رجعیه در عده است، شوهر نمی‌تواند خواهر او را به همسری بگیرد.
- حق ازدواج مرد ساقط است.
- زنا با مطلقه رجعیه در حال عده، باعث حرمت ابدی است.
- اگر شوهر فوت نماید، مطلقه رجعیه باید عده وفات نگهدارد.
- برای حج مستحب اجازه شوهر برای مطلقه رجعیه شرط است؛ اما در حج واجب اجازه شرط نیست.
تکلیف مهریه در طلاق رجعی چیست؟
مهریه ای که در عقد نامه ثبت شده است. بر عهده ی مرد است. که آن را بپردازد اگر زن مهریه خود را بذل کند یا هبه کند. دیگر لزومی به پرداخت مهریه توسط زوج نیست.
آیا طلاق رجعی در شناسنامه ثبت می شود؟
هر نوع طلاقی که صورت می گیرد. در شناسنامه ی شخص نیز ثبت میگردد. پس از تمام شدن عده و رجوع نکردن همسر فقط لفظ طلاق در صفحه ی دوم شناسنامه ثبت می گردد. برای مثال در طلاق بائن بعد از انجام آن طلاق در شناسنامه ثبت می شود. اما در جدایی رجعی عده باید بگذرد و زوجین رجوع نکنند. تا طلاق در شناسنامه ثبت گردد.
طلاق رجعی نوبت اول چیست؟
اگر جدایی برای اولین بار باشد. و به صورت رجعی صورت بگیرد. طلاق نوبت اول رجعی نامیده می‌شود. اگر تا سه بار متارکه به صورت رجعی صورت بگیرد. و سه بار زوج رجوع کند. برای بار چهارم امکان رجوع وجود ندارد.
طلاق رجعی نوعی طلاق است. که در طول مدت عده مرد بتواند از طلاق رجوع کرده و مجددا با همسر خود زندگی کند. که اطلاعات بیشتر در این خصوص ضمن مقاله توضیح داده شده است.
در متارکه رجعی انحلال نکاح با پایان یافتن عده و رجوع نکردن صورت می گیرد. پس طلاق به مدت 3 پاکی از عادت ماهیانه و یا وضع حمل طفل طول می کشد.
مرد می تواند در طول مدت عده رجوع کرده و با انجام هر کاری که نشانگر قصد ادامه زندگی مشترک باشد.
خیر رجوع از طلاق صرفا در خصوص طلاق هایی که از نوع رجعی هستند. امکان پذیر بوده و فقط در طول مدت عده طلاق باید انجام شود.